6. Nesil Savaş Uçakları: Geleceğin Hava Gücüne Yolculuk

“6. nesil savaş uçakları, geleceğin harp konseptlerine göre şekillenen yeni nesil hava üstünlüğünün anahtarıdır.”

Olgun Yılmaz

Gökyüzü, yüzyıllardır teknolojik ilerlemelerin en çarpıcı sahnesi olmayı sürdürüyor. Havacılık dünyasında her nesil, yalnızca mühendisliğin o dönem geldiği noktayı değil, aynı zamanda ülkelerin askeri vizyon ve isterlerini de yansıtıyor. Bugün ise dünya, yalnızca hava muharebelerinde değil genel harp doktrininde oyunun kurallarını yeniden yazacak yeni bir dönemin eşiğinde: 6. nesil savaş uçakları çağında. Henüz çoğunun proje aşamasında olduğu platformlar, yalnızca birer savaş uçağı olmanın ötesinde; dijital savaş alanlarının merkezine yerleşecek, yapay zekâdan insansız sistemlere kadar birçok yeniliği bünyesinde barındıracak çok katmanlı sistemler olarak tanımlanıyor.

Söz konusu platformlar, hem insanlı hem insansız görevlerde kullanılabilecek esnek yapılarıyla öne çıkarken, görünmezlik ve elektronik harp alanında da çığır açacak çözümler sunmayı hedefliyor. Tüm bu nitelikler, onları sadece havacılığın değil, aynı zamanda savunma stratejilerinin de geleceğini şekillendiren birer güç unsuru haline getiriyor.

6. Nesil Savaş Uçağı Nedir?

Günümüz askeri havacılığında 5. ve 6. nesil ifadeleri modern savaş uçakları için artık sıkça kullanılan ve kamuoyunun aşina olduğu tabirler haline gelmiştir. Bir savaş uçağının spesifik olarak hangi nesle ait olduğuna dair kesin ve net bir tanım olmamakla beraber farklı nesil savaş uçakları kavramının 1990’larda ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bir uçak serisi veyahut projesi bir nesilden diğerine geçerken, selefi olan bir önceki nesil savaş uçağına göre sıçramalı gelişmeler kaydettiği düşünülür. Bununla birlikte, bir sonraki nesle geçmeden bir nesil içinde büyük bir yayılma olabileceği de unutulmamalıdır. Nesil olarak kategorilendirmede net bir ayrım ve kıstas olmadığından ötürü, ABD üretimi F-15EX Eagle II’den Fransız Rafale’ye kadar belli başlı uçaklara 4.5 nesil denmektedir. 6. nesil savaş uçağı geliştirme sürecine adım atan ülkeler, bu terimi kullanırken farklı ister ve kabiliyetleri kastetmektedir.

6. Nesil Savaş Uçakları: Geleceğin Hava Gücüne Yolculuk çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 26′ncı sayısında.

Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Henüz erken bir kavramsal aşamada olan bu projeler, 6. nesil terimini genel anlamda belli karakteristik özelliklere haiz olan platformlar için tanımlamaktadır. Projelerin genel olarak ortaya koymayı amaçladığı platformlarda olması düşünülen özelliklere bakacak olursak başta gizlilik ve dijital alanda ki iyileştirmeler göze çarpacaktır. “Sistemler sistemi” olacak 6. nesil savaş uçakları, wingman konsepti ile insansız hava araçlarını kontrol edebilir ve onlara görevler verebilirken aynı zamanda yüksek durumsal farkındalığa sahip uçan bir komuta merkezi olacak şekilde tasarlanmaktadır.

Yüksek kapasiteli ağ, yapay zeka, veri füzyonu, elektronik harp/destek, veri odaklı karar verme (D2D) ve muharebe alanı komuta, kontrol ve iletişim (C3) yetenekleri dahil olmak üzere gelişmiş dijital yeteneklere sahip olacak platformlar aynı zamanda pilota yapay zeka ile geliştirilmiş muharebe alanı farkındalığı ile 360 derece görüş sağlayan ve geleneksel gösterge panellerinin yerini alan kaska monte ekranlar aracılığıyla sunulan sanal kokpitlerle gelişmiş insan-sistem entegrasyonuna da ev sahipliği yapacak. 5. nesil uçaklarda olması gerektiği düşünülen kriterlerden radara düşük görünürlülük, 6. nesil uçaklarda da vazgeçilmezlerden biri olarak yerini almış durumda. Bu çerçevede elektronik harp sistemleri ve kızılötesi karartma (infraredobscuring) ile arttırılmış görünmezlik teknolojilerinin son örneklerini 6. nesil savaş uçaklarında görmemiz olası.

Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı