ABD’de V-22 tartışması | DefenceTurk

12 saat önceSon güncelleme: Aralık 14, 2025

0 2 dakika okuma süresi

ABD Hükümet Hesap Verebilirlik Ofisi, V-22 Osprey tiltrotor hava araçlarının güvenliğini artırmak ve tehlikeli kazaları azaltmak için farklı birimler ve ofisler arasında bilgi paylaşımının iyileştirilmesi gerektiğini belirtti.

ABD Hükümet Hesap Verebilirlik Ofisi (Government Accountability Office/GAO) yaptığı açıklamada, ABD Savunma Bakanlığı’nın V-22 Osprey tiltrotor hava araçlarının güvenliğini artırmak ve tehlikeli veya ölümcül kazaları azaltmak için farklı birimler ve ofisler arasında bilgi paylaşımını iyileştirmesi gerektiğini belirtti.

GAO, “Osprey Hava Araçları: Ek Gözetim ve Bilgi Paylaşımı Güvenlik Çabalarını İyileştirir” başlıklı raporunda, Osprey programının paydaşlarının tehlike ve kaza raporlaması, uçak bilgisi ve acil durum prosedürleri ile farklı V-22 tiplerinde yaygın olarak kullanılan parça ve bileşenlere ilişkin bakım verileri de dahil olmak üzere önemli alanlarda düzenli olarak bilgi paylaşımında bulunmadığını belirtti. Sonuç olarak GAO’nun belirttiğine göre, Osprey ile ilgili bilinen sorunlar yıllarca çözümsüz kaldı.

Düşen bir ABD Hava Kuvvetleri CV-22B Osprey’inin enkazı 30 Kasım 2023’te Kagoshima Eyaleti, Yakushima adasındaki bir limanda karaya çıkarılıyor. (Görsel: Bloomberg)

Raporda, Osprey’in bilinen güvenlik risklerini gidermek için rolleri ve sorumlulukları açıkça tanımlayan bir denetim yapısı kurulmadığı takdirde, Pentagon’un bu sorunların tamamen çözüleceğinden emin olamayacağı belirtildi.

Defense News tarafından yapılan habere göre ABD Deniz Piyadeleri, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Donanması, helikopter gibi kalkış ve iniş yapabilen ve ardından uçak gibi ileri uçuşa geçebilen 400’den fazla Osprey’den oluşan bir filoya sahip. Bu özellikleri, V-22’leri uçak gemilerinden kalkış ve iniş yapmak için olduğu kadar, tipik pistlerin bulunmadığı zorlu ortamlara özel operasyon güçlerini taşımak için de ideal hale getirmektedir. Ancak hava aracı, yıllar içinde ortalamanın üzerinde kaza oranlarına sahip olmuş ve bazı yüksek profilli ve trajik kazalarda askerler hayatını kaybetmiştir.

GAO, son on yılda ABD Deniz Piyadeleri ve ABD Hava Kuvvetleri’nin Osprey uçaklarında meydana gelen ciddi kaza oranlarının, neredeyse tüm yıllarda, söz konusu hizmetlerin genel sabit kanatlı ve döner kanatlı uçak kaza oranlarından daha yüksek olduğunu belirtti.

3 yılda 4 kaza

Rapora göre 2022’den bu yana 20 askerin ölümüne yol açan 4 ölümcül kaza meydana geldi. GAO, hem Deniz Piyadeleri hem de Hava Kuvvetleri’nin Osprey varyantlarında ciddi kaza oranlarının 2023 ve 2024 yıllarında arttığını belirtti. “Ciddi kazalar”, ölüm, kalıcı sakatlık, kapsamlı hastaneye yatış, en az 600.000 dolarlık maddi hasar veya uçağın imha edilmesiyle sonuçlanan kazalar olarak sınıflandırılmaktadır.

2023 ve 2024 Yıllarındaki Osprey Kaza Oranlarının, 2015-2022 Yılları Hizmet Ortalamasına Göre Yüzde Farkı

GAO’nun belirttiğine göre 2015 ile 2024 yılları arasında ciddi Osprey kaza oranlarının ortalamanın altında olduğu tek yıl 2019’du ve o bile sadece ABD Deniz Piyadeleri için geçerliydi. Rapora göre Osprey kazalarının çoğunun gövde veya motor bileşen arızasından ya da uçuş veya bakım sırasında insan hatasından kaynaklandığı bildirildi. Malzeme arızaları arasında, Osprey’in pervane dişli kutusu kavramalarındaki sorunlar yer alıyordu; bu sorunlar ani “sert kavrama geçişlerine” yol açarak uçuşları tehlikeye atabiliyordu. Ayrıca dişli kutularında titreşim ve kırılmalar ile rotor kanatlarında aşınma da söz konusuydu.

GAO, kaza araştırmacılarının son 4 ölümcül Osprey kazasından ikisinde, debriyajın sert bir şekilde devreye girmesi ve tahrik dişli kutusu bileşenlerinin feci şekilde arızalanmasının birlikte etkili faktörler olduğu sonucuna vardığını belirtti. Bazı Osprey’lerde, kum ve toz üzerinde uçarken görüş mesafesinin azaldığı inişlerde motorların hızla güç kaybetmesi veya ani güç artışı yaşaması gibi sorunların da yaşandığı belirtilmekte.

Örneğin Mayıs 2015’te Hawaii’de bir eğitim uçuşu sırasında, iniş esnasında motorlarından birine kum kaçması sonucu motorun durduğu ve Deniz Piyadeleri’ne ait Osprey’in düştüğü belirtilmekte. Bu kazada 2 Deniz Piyadesi hayatını kaybetmiş ve 20 kişi de yaralanmıştı.

Sonuç olarak GAO, V-22 Program Ofisi ve bu uçakları kullanan askeri birimler de dahil olmak üzere Osprey programını yürütmekle görevli paydaşların, bu sorunları tam olarak tespit edip analiz etmediklerini veya malzeme güvenliği sorunlarını gidermek için çözümler üretmediklerini belirtti. Defense News’e göre Pentagon GAO’nun tavsiyelerine katıldığını ve bunları Osprey politikalarına ve prosedürlerine dahil etmek için harekete geçeceğini söyledi.