ABde 47 milyon kişi evini ısıtamıyor: Enerji yoksulluğu sosyal krizi derinleştiriyor
Rapora göre AB genelinde enerji yoksulluğu son 5 yılda ciddi şekilde yükseldi. Özellikle kırsal bölgelerde ve düşük gelirli hanelerde enerji maliyetleri “sosyal kriz” seviyesine ulaştı. Bugün AB hanelerinin %10’undan fazlası gelirlerinin %40’ını konut giderlerine ayırmak zorunda kalıyor. Bu durum, enerji dönüşümünün yalnızca teknik değil, aynı zamanda toplumsal etkileri olan bir “adil geçiş” meselesi olduğunu gözler önüne seriyor.
🏛️ YEREL YÖNETİMLERİN ROLÜ HAYATİ, ANCAK YETKİLER MERKEZİLEŞTİRİLİYOR
AB’de iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik adımların %70’i, iklim uyum politikalarının ise %90’ı doğrudan yerel yönetimler tarafından yürütülüyor. Ancak 2028–2034 bütçe döneminde AB fonlarının ulusal düzeyde merkezileştirilmesi planı, belediyelerin yetkisini zayıflatma riski taşıyor. Raporda bu durumun, enerji ve iklim politikalarının sahada uygulanabilirliğini “tehlikeye atabileceği” uyarısına yer verildi.
⚡ BÖLGESEL FIRSATLAR VE ZORLUKLAR
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) tahminlerine göre, 2030’a kadar küresel yenilenebilir enerji kapasitesinin 5.500 GW artması bekleniyor. AB’de bu dönüşümün büyük kısmı yerel yönetimlerin elinde olsa da doğu ve güney Avrupa’daki birçok bölge şebeke modernizasyonu, enerji depolama altyapısı ve nitelikli iş gücü eksikliği gibi yapısal sorunlarla karşı karşıya.
Yerel yönetimler, izin süreçlerinin dijitalleştirilmesi, kırsal bölgelerde enerji ajanslarının kurulması ve teknik destek sağlanması çağrısında bulunuyor. Ayrıca “temiz geçiş” kavramının yeniden “adil geçiş” çerçevesine oturtulması gerektiği vurgulanıyor.
🌱 YERELDEN DÖNÜŞÜMÜN SİMGESEL ÖRNEKLERİ
Raporda, yerel dönüşüm projeleri örnekleri dikkat çekti:
Fransa – Occitania Bölgesi: 1 milyar avroluk “hidrojen koridoru” yatırımıyla enerji dönüşümünde öncü adımlar atılıyor.
İspanya – Andalucia Bölgesi: Geri dönüştürülmüş atık sularla tarım sulama ihtiyacının yarısı karşılanıyor.
Buna karşın, mevcut finansman düzeylerinin yeşil geçiş için yetersiz olduğu ve bölgesel kapasitenin güçlendirilmesinin şart olduğu belirtildi. Rapora göre Avrupa’nın enerji dönüşümündeki en kırılgan halkası yerel kapasite olmaya devam ediyor.
