Afetlere karşı tarım sigortaları çiftçiyi koruyor
Tarım alanında ürünlerin sigortalanması, hem üretici hem de tüketici açısından kritik önem taşıyor.
Bu kapsamda, Türkiye’de tarım sektörünü tehdit eden risklerin teminat altına alınabilmesi amacıyla sigorta mekanizması kanunla düzenlenerek, 2005’te uygulanmaya başlandı.
Kanun kapsamına alınan risklerle ilgili yapılacak sigorta sözleşmelerinde standardın sağlanması, riskin en iyi koşullarda transferi için uygun ortam oluşturulması, oluşacak hasarlarda tazminatın tek merkezden ödenmesi ve tarım sigortalarının geliştirilerek yaygınlaştırılması amacına yönelik bir sigorta havuzu kuruldu. Bu havuza ilişkin tüm iş ve işlemler TARSİM tarafından yürütülüyor.
Bu kapsamda tarım ürünleri, aralarında deprem, yangın ve dolunun da olduğu belli risklere bağlı olarak sigortalanabiliyor. Nisanda soğuyan havanın etkisiyle bazı bölgelerde son dönemin en büyük don olaylarından birinin yaşanması ve iklim değişikliğiyle ilgili süreçler de çiftçiler için tarım sigortalarının önemini bir kat daha artırdı.
Tarım ve Orman Bakanlığından edinilen bilgilere göre, tarım sigortalarına ilişkin merak edilen 10 soru ve cevapları şöyle:
1- TARSİM tarafından hangi branşlarda ve olaylarda sigorta ödemesi yapılıyor?
TARSİM’de bitkisel ürün, köy bazlı verim, gelir koruma, sera, büyükbaş hayvan hayat, küçükbaş hayvan hayat, kümes hayvanları hayat, su ürünleri hayat, arıcılık, ipek böceği ve gelir koruma branşlarında sigorta ödemeleri gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda, dolu riskiyle birlikte fırtına, hortum, yangın, heyelan, taşıt çarpması, deprem, sel ve su baskını ek risklerinin neden olduğu miktar kaybı ve dolu riskinin sebep olduğu kalite kaybıyla isteğe bağlı olarak don riskinin ürünlerde neden olduğu miktar kaybı güvence altına alınabiliyor.
2 – Devlet destekli tarım sigortası için Bakanlık kayıt sistemine kaydolma şartı var mı?
Üreticilerin, bunun için Tarım ve Orman Bakanlığı il veya ilçe müdürlüklerinde, branş bazında Bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydolmaları ve bilgilerini her yıl güncellemeleri gerekiyor.
3 – Tarım sigortası poliçesi nasıl yaptırılır?
TARSİM poliçeleri, Tarım Sigortaları Havuzu adına sigorta sözleşmesi yapmaya yetkili sigorta şirketlerinin acenteleri tarafından düzenlenebiliyor.
4 – Tahmini prim nasıl hesaplanır?
Tahmini prim hesaplamaları “www.tarsim.gov.tr” internet sitesinden, “Online Prim Hesabı” menüsünden yapılabiliyor. Burada hesaplanan primler parsel bazında poliçe tanzimi sırasında hesaplanacak primlerle farklılık gösterebiliyor.
5- Üreticinin ödeyeceği primler belirlenirken hangi kriterler göz önünde bulunduruluyor?
Uzun yıllara dayalı istatistiksel veriler, aktüeryal çalışmalar, her bir riskin ürün ve lokasyon bazında hasar-prim dengesi, hasar büyüklüğü ve hepsinden önemlisi primlerin üretici tarafından ödenebilirliği dikkate alınarak gerekli düzenlemeler sigortacılık esaslarına dayalı yapılıyor.
6 – Tarım sigortalarında poliçe bilgileri ile ilgili değişiklikler nasıl yapılabilir?
Poliçe satın alınan acenteye başvurularak, gerekli değişiklik talebi iletilebilir. Talebin uygun bulunması halinde ilgili değişiklikler gerçekleştirilebilir.
7- Tarım sigortalarında poliçeyle ilgili değişiklikler ve poliçe iptali yapılabilir mi?
İptaller için TARSİM’e sigorta şirketi aracılığıyla yazılı olarak başvurulması gerekiyor.
8 – Ürün hasada yetişmezse poliçe süresi bitmeden poliçe nasıl uzatılır?
Poliçe bitiminden önceki 15 günlük sürede poliçenin yenilenmesi için acenteye başvurulabilir.
9 – Tarım sigortasında prim indirimi uygulanıyor mu?
Sigorta branşlarında tarife ve talimatlarda belirtilen koşulların sağlanması kaydıyla poliçe primi üzerinden farklı indirim oranları uygulanıyor. Tüm sigorta branşlarında, prim tutarının tamamının peşin ödenmesi durumunda yüzde 5 peşin ödeme indirimi, sigorta yaptıran yetiştiricinin yaşının 40 ve altında olması halinde poliçe primi üzerinden yüzde 5 genç çiftçi indirimi yapılıyor. Sigorta yaptıran yetiştiricinin kadın olması halindeyse yüzde 10 indirim yapılırken engelli, şehit ve gazi yakınlarına ve sözleşmeli üretim kapsamında da çeşitli indirimler uygulanıyor.
10 – Hasar tazminatı ne zaman ve nasıl ödenir?
Sigortalarda hasar dosyasındaki tüm işlemleri tamamlanarak, kesinleşmiş olan tazminat miktarı en geç 30 gün içinde sigortalıya ödenir. Bitkisel Ürün Sigortası branşının özelliğinden dolayı tazminat, her halükarda poliçe bitiş tarihinden (hasat tarihinden) önce ödeme yapılmaz. Ancak yüzde 100 tam hasarlarda poliçe vadesinden önce de ödeme yapılabilir. Tazminat alacağı bulunan gerçek ve tüzel kişiler Ziraat Bankası nezdinde hesabı bulunuyorsa banka şubelerinden hasar tazminatını alabilir. Ziraat Bankasında hesabı olmayan tazminat sahipleri ise merkezi ödeme sistemi üzerinden hasarlarını tahsil edebiliyor.
