Askeri uçağın yerde çalışan fırlatma koltuğu can aldı
ABD Hava Kuvvetleri’ne ait bir T-6A Texan II Eğitim Uçağı, talihsiz bir kazaya karıştı. Uçak yerdeyken aktive olan fırlatma koltuğu, pilotun hayatını kaybetmesine neden oldu.
Olay, 13 Mayıs 2024 tarihinde Teksas’taki Sheppard Hava Kuvvetleri Üssü’nde yaşandı. 80’inci Uçuş Eğitim Kanadı’na ait T-6A Texan II tipi eğitim uçağının fırlatma koltuğu, henüz belirlenemeyen bir sebepten ötürü uçak yerdeyken aktive oldu.
Uçağın pilotu, yerde aktive olan fırlatma koltuğunun kanopiyi ve pilot koltuğunu fırlatması sonucu ağır bir şekilde yaralandı. Pilot, bu yaralara bağlı olarak 14 mayıs günü hayatını kaybetti. Olayla ilgili olarak soruşturma başladı.
Türkiye de 80. Uçuş Eğitim Kanadı’na yabancı değil
80. Uçuş Eğitim Kanadı, dünyanın tek uluslararası yönetilen ve insanlı uçuş eğitim programı olan Euro-NATO Joint Jet Pilot Training (ENJJPT) programının Hava Eğitim ve Öğretim Komutanlığı (AETC) bölümünün önemli bir bileşenidir.
Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, İtalya ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 14 NATO üyesi ülkeden katılımcıların yer aldığı eğitim programı, NATO müttefikleri arasında pilot eğitimini standartlaştırmayı ve üye ülkeler arasında birlikte çalışabilirliği ve işbirliğini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Kanat iki tip uçak kullanmaktadır: temel uçuş eğitimi için T-6A Texan II ve ileri jet eğitimi için T-38C Talon.
T-6A Texan II
İlk olarak 1989 yılında ABD Savunma Bakanlığı Eğitim Uçağı Ana Planında Müşterek Birincil Uçak Eğitim Sisteminin (JPATS) uçak kısmı olarak tanımlanan ve 1997 yılında resmi olarak Texan II olarak adlandırılan T-6A, hem ABD Hava Kuvvetleri hem de Donanması için Müşterek Temel Pilot Eğitimi (JPPT) programındaki öğrencilere temel uçuş becerilerini öğretmek için kullanılan tek motorlu, iki koltuklu bir temel eğitim uçağıdır.
Raytheon Aircraft tarafından üretilen T-6A Texan II, Beech/Pilatus PC-9 Mk II’nin askeri eğitim versiyonudur.
Uçak, öğrencinin ya da eğitmenin ön koltuktan uçabileceği anlamına gelen değiştirilebilir koltuklara sahip kademeli tandem oturma düzenine sahiptir. T-6A kokpitinin 270 knot’a (320 mph) kadar hızlarda kuş çarpmalarına dayanabilen kanopisi yandan açılmaktadır.
Gücünü 1.100 beygir gücü üreten Pratt & Whitney Canada PT6A-68 turbo-prop motordan alan T-6A, dakikada 3.100 feet hızla tırmanmasını ve altı dakikanın altında bir sürede 18.000 feet irtifaya ulaşmasını sağlayan yüksek bir itki/ağırlık oranına sahiptir.
İlk operasyonel T-6A Mayıs, 2000’de Teksas’taki Randolph Hava Kuvvetleri Üssü’ne teslim edildi ve tam kapasite üretime Aralık 2001’de başlandı. ABD Hava Kuvvetleri için üretim 2010 yılında tamamlanmıştır.
Benzer olaylar
Yerdeyken askeri uçaklarda fırlatma koltuklarının istenmeyen şekilde etkinleştirilmesini içeren birkaç kayda değer olay olmuştur. Bu olayların ciddi, bazen de ölümcül sonuçları olabilmektedir ve bu nedenle yerdeyken istenmeyen fırlatmaları önlemek için emniyet pimleri kullanılmaktadır.
İşte birkaç örnek:
Rus Tu-22M3 (2021): Rusya’nın batısındaki Kaluga Oblastı yakınlarında bulunan Shaikovka üssünde kalkışa hazırlanan Rus Hava Kuvvetleri’ne ait Tu-22M3 bombardıman uçağından fırlatılan üç mürettebat hayatını kaybetmiştir.
RAF Hawk (2011): Red Arrows pilotu Teğmen Sean Cunningham, sabit uçağında uçuş öncesi kontrolleri yaparken fırlatma koltuğunun yanlışlıkla açılması sonucu trajik bir şekilde hayatını kaybetti. Bu olay Red Arrows’un Lincolnshire, İngiltere’deki üssü RAF Scampton’da meydana gelmiştir.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com, The Aviationist
 
