Birleşik Krallık’tan Soğuk Savaş sonrası en büyük savunma reformu

2 gün önceSon güncelleme: Haziran 3, 2025

0 3 dakika okuma süresi

Birleşik Krallık’tan Soğuk Savaş sonrası en büyük savunma reformu

Birleşik Krallık hükümeti, ülkeye yönelik tehditleri ve bu tehditlerin nasıl karşılanacağını değerlendiren bir Stratejik Savunma İncelemesi yayınladı.

Birleşik Krallık, 2 Haziran Pazartesi günü yayınladığı Stratejik Savunma İncelemesi (SDR) ile Rusya’dan gelen tehditler, nükleer riskler ve siber saldırılarla mücadele etmek için savunma yaklaşımını kökten değiştireceğini ve modern savaşlarda çok daha büyük bir orduya güvenmek yerine insansız hava araçlarına ve siber savaşa yatırım yapacağını duyurdu. ABD Başkanı Donald Trump’ın Avrupa’nın kendi güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk alması gerektiği yönündeki ısrarına yanıt veren Birleşik Krallık Başbakanı Keir Starmer, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden bu yana İngiliz savunma harcamalarında en büyük sürekli artışı vaat etti.

Birleşik Krallık hükümeti, söz konusu Stratejik Savunma İncelemesi (SDR) çalışmasını 2024 yılının Temmuz ayında göreve geldikten kısa bir süre sonra başlatarak eski NATO Genel Sekreteri George Robertson ve eski Beyaz Saray Rusya Danışmanı Fiona Hill gibi uzmanları önümüzdeki 10 yıl için bir plan hazırlamakla görevlendirmişti. Bu bağlamda çalışmanın “Birleşik Krallık’ın karşı karşıya olduğu tehditleri, bu tehditlere karşı koymak için gerekli yetenekleri, Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri’nin durumunu ve mevcut kaynaklarını” ele alacağı belirtilmişti.

Ancak sınırlı mali kaynaklarla hükümetin planı, dronların ve teknolojinin savaş alanını dönüştürdüğü Ukrayna’dan örnek alarak orduyu çok daha büyük değil, daha “ölümcül” hale getirmeyi öngörüyor. “Ukrayna’daki savaşta insansız hava araçları artık geleneksel topçu silahlarından daha fazla insanı öldürüyor ve yeni teknolojiyi silahlı kuvvetlerine en hızlı şekilde ulaştıran taraf kazanacak.” ifadelerini kullan Birleşik Krallık Savunma Bakanı John Healey, düşmanların daha fazla ittifak halinde çalıştığını ve teknolojinin savaşın yürütülme şeklini değiştirdiğini söyledi.

Muhalefet kanadından James Cartlidge, hükümetin incelemenin önerilerini finanse edebileceğini kanıtlayamadığını, yani “büyük kararları kaçırdığını” söylerken “Finansmanı olmayan bir Stratejik Savunma İncelemesi, boş bir dilek listesinden ibarettir.” dedi. Ancak Birleşik Krallık’ın önde gelen savunma şirketlerinden BAE Systems, incelemeyi memnuniyetle karşıladı ve yaptığı açıklamada, incelemenin savunma sektörünün kapasiteye yatırım yapması ve teknolojiler geliştirmesi için “açık bir talep sinyali” olduğunu belirtti.

Birleşik Krallık’ın yeni savunma reformu hamleleri

Hükümet tarafından kabul edilen plana göre Birleşik Krallık, aşağıdaki maddeler üzerinden yeni savunma reformu için atılımlarını gerçekleştirecek:

Ülke, nükleer enerjili ancak konvansiyonel silahlar taşıyan denizaltı filosunu genişletecek ve 2029’da yapılacak bir sonraki seçimden önce stratejik nükleer kuvvetlerinin ana unsuru olan denizaltılarındaki nükleer savaş başlıklarının yenilenmesi için 15 milyar sterlin (20,3 milyar dolar) harcanacak.
En az 6 yeni mühimmat fabrikası inşa edecek, 7.000 adede kadar İngiliz yapımı uzun menzilli mühimmat tedarik edilecek ve muharebe sahasında kullanılmak üzere yeni iletişim sistemleri devreye alınacak.
Son iki yılda İngiliz askeri ağlarına karşı 90.000’in üzerinde “eşik altı” siber saldırı gerçekleştirildiği açıklanan raporda hem savunma hem de taarruz amaçlı siber kabiliyetleri yönetecek Siber ve Elektromanyetik Komutanlık kurulacağı açıklandı.
Profesyonel ordu mevcudu azaltılmayacak; teknolojiye ağırlık verilse de, bütçe imkân verdiğinde personel sayısı artırılacak. Bu çerçevede 2029 sonrasında, tam zamanlı asker sayısı 76.000’e ulaşacak.

Starmer, konuyla ilgili olarak İskoçya’daki BAE Systems’ın Govan Gemi İnşa Tesisinde çalışanlara yaptığı konuşmada, “Kendimizi savunma şeklimizi dönüştürme zamanı geldi” diyerek, Silahlı Kuvvetlerin zayıflamasına son vereceğini belirtmişti. Bu bağlamda Starmer, savunma harcamalarının 2027 yılına kadar gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) %2,3’ünden %2,5’ine çıkacağını zaten açıklamıştı. Buna ek olarak eleştirmenler ve siyasi muhalifler, hükümeti savunma harcamalarının GSYİH’nin %3’üne çıkacağı tarihi belirlemeye çağırıyor.

Reuters tarafından daha önce yapılan habere göre ise NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin, üyelerin savunma harcamalarını GSYİH’nın %3,5’ine ve Trump’ın %5 hedefi talebini karşılamak için güvenlikle ilgili daha geniş kapsamlı kalemlere %1,5 daha eklemesini istediği aktarılmıştı. Bu bağlamda Starmer, İngiliz savunma harcamalarının bir sonraki parlamentoda, muhtemelen 2029 ile 2034 arasında %3’e ulaşacağından “%100 emin” olduğunu söyledi. Bu husus, inceleme raporunda öneriler hazırlanırken dikkate alındı.

Hükümet, politikasını “NATO First-Önce NATO” olarak tanımladı ve ittifak üyelerinin gücünden yararlanarak asla tek başına savaşmayacağını vurguladı. Reuters’e göre Starmer, ciddi şekilde zorlanan kamu maliyesi, yavaş büyüyen ekonomi ve giderek artan memnuniyetsiz seçmenler arasında azalan popülaritesi ile uğraşırken, daha yüksek savunma harcamalarını istihdam ve zenginlik yaratmanın bir yolu olarak göstermeye çalışıyor. Öte yandan ülkenin yeni denizaltılarla ilgili duyurusu, savunma grupları Babcock, BAE ve Rolls Royce’un hisse fiyatlarının yükselmesine de yardımcı oldu.