Dikkat toplayarak kitap okumanın yolları

Bazen kitap okurken kafanızın dağıldığını ve o sayfayı okusanız da aklınızda bir şey kalmadığını fark ettiniz mi?

Kimi zaman günlük hayat koşturmacası veya stres, kimi zaman da sosyal medya ya da sürekli gelen bildirimler kitap okuduğumuz sırada dikkatimizi dağıtabiliyor. Tekrar odaklanmak da zor olabiliyor…

Telefondan uzaklaşmak odaklanmayı kolaylaştırabilir

Peki, dikkat toplayarak kitap okumanın yolları neler? Klinik Psikolog İrem Akyüz Çaylak ile konunun detaylarını konuştuk.

Çaylak’a göre öncelikle kitap okuma alanları belirleyip yalnızca orada kitap okumak bir adım olabilir.

Keyif veren aktivitelerle birlikte yapılabilir

İrem Akyüz Çaylak, kitap okumayı kişiye iyi gelen başka aktivitelerle birlikte yapmanın da işe yarayabileceğini söylüyor.

“Sevdiğiniz bir içecek, alan, mum, tütsü gibi size keyif veren başka aktivite veya eşyalarla beraber odaklanmayı artırabilirsiniz. Ayrıca duyularımızla o anda oluşumuzu daha fazla hissedebiliriz. Ayaklarımızla bastığımız yeri hissetmek, oturduğumuz yerin bizi taşıyışını fark etmek, gözlerimizi çevrede dolaştırıp etrafımızdaki insanları, objeleri, dışarıdaysak gökyüzünü, bitkileri, binaları görmek, bize iyi gelen gözlerimizin üzerinde durmak istediği herhangi bir şey varsa biraz ona odaklanmak, kulağımıza gelen sesleri fark etmek, aldığımız kokuları, tatları duyumsamak…”

Önce kısa süreli okumayla başlayın

Kitaba bilinçli bir şekilde yönelmek de başka bir yol. Örneğin, zihninizden yapacağınız veya yapmanız gereken işler geçiyorsa onları daha sonra yapacağınız zamanları belirleyip, o an sadece kitap okumaya odaklanabilirsiniz.

Kitap okurken önemli gördüğünüz yerlerin altını çizebilir, notlar alabilirsiniz.

Başlangıçta 10-15 dakikalık kısa süreli okumayla başlayıp odaklanma becerilerinizi geliştirebilirsiniz. Belirli bir sayfaya veya bölüme kadar okumayı hedeflemeniz kitap okumanızı kolaylaştırabilir.

Ayrıca, gerçekten keyif alacağınız kendinizi “zorla okuyormuş gibi” hissetmeyeceğiniz kitap türleri tercih edebilirsiniz. Okuma alışkanlığını kazanmak başta zorlu gelse de bir rutin oluşturursanız işiniz kolaylaşabilir.

Odaklanmayı nasıl geliştirebiliriz?

Klinik Psikolog İrem Akyüz Çaylak, günümüzde odaklanma sorunu yaşayanlar için de bazı öneriler verdi:

– Öz regülasyon (sakinleşme) becerileri geliştirmek önemli olur. Yoğun duygular hissedildiğinde kişinin o duygusunun içinde hareket edebilmesine, kalabilmesine veya baş edebilmesine yardımcı olacak beceriler anlık rahatlama ve haz veren kaçışlara yönelimi azaltabilir. Bu da daha fazla dikkat verebilmeye, anda kalabilmeye yardımcı olur.

– Öz kontrol becerileri geliştirmek yardımcı olabilir. Örnek olarak farkındalıkla yöneleceğimiz aktiviteyi seçip ona yönelebiliriz. Yönelmeyeceğimiz aktiviteye de karar verip onun için zaman belirleyebiliriz.

– Kişiler spor, dans, yoga gibi bedensel aktivitelere yönelebilir.

Sosyal medya ve bildirimler odak dağıtmayı nasıl etkiliyor?

İrem Akyüz Çaylak, sosyal medyanın ve bildirimlerin, kişinin telefon kullanmayı planlamadığı zamanlarda da telefona yönelmesine sebep olabildiğini söylüyor ve kaçırma korkusundan (fear of missing out – FOMO) da bahsediyor:

“Bunun yanında gelişmeleri kaçırma korkusu olarak isimlendirilen ‘başkalarının, kişinin yokluğunda ödüllendirici deneyimler yaşıyor olabileceğine dair yaygın bir endişe’ hissetmesi ve ‘başkalarının ne yaptığıyla sürekli bağlantıda kalma arzusu’ yaşamasının da telefon kullanımıyla etkili olduğu görülmüştür. Gelişmeleri kaçıma korkusunu yüksek seviyede hisseden kişilerin telefonlarında daha fazla zaman geçirdiği tespit edilmiştir. Bunun yanında bu kişilerin sessiz moddayken diğer modlara kıyasla daha sık da kullanabildiği görülmüştür. Yani bildirimleri kapatmak bu korkuyu yaşayan kişiler için değişim yaratan bir çözüm yolu olmayabilir. Böyle durumlar için öz regülasyon ve öz kontrol becerileri geliştirmek, kişisel kaynaklara yönelmek veya hayatımızda işlevselliğimizi etkileyen bir durumdaysa uzman desteği almak etkili olabilir.”