Dünya Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine Yeni Eklenen Unsurların Görüntüleri
UNESCO, bir Birleşmiş Milletler kuruluşu, kültürel mirasın sadece anıtlar ve obje koleksiyonlarından ibaret olmadığını söylemektedir. UNESCO listesinde “somut olmayan” kültür mirasını da kapsayan, gelenekler veya sahne sanatları, sosyal uygulamalar, ritüeller, festival etkinlikleri, doğa ve evren hakkındaki bilgiler, el sanatları gibi unsurlar bulunmaktadır. Kırılgan olmasına rağmen, somut olmayan kültürel miras, giderek küreselleşen bir ortamda kültürel çeşitliliği sürdürmek adına hayati öneme sahiptir. Farklı toplulukların somut olmayan kültürel mirasını anlamak, kültürler arası diyalog yürütmeye yardımcı olur ve diğer yaşam tarzlarına karşı karşılıklı saygıyı teşvik eder. Somut olmayan kültürel mirasın önemi, kültürel gösterinin kendisinde değil, onun aracılığıyla kuşaklar arasında aktarılan bilgi ve beceri mirasıdır.
2023 yılının sonunda UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması İçin Hükümetler Arası Komitesi toplantısında, Türkmenistan’da Ahal-Teke at yetiştirme sanatı ve atlarını süsleme gelenekleri de dahil olmak üzere 55 yeni unsur “yaşayan miras” listesine eklendi. Halihazırda Dünya Somut Olmayan Kültürel Mirasın Temsilci Listesi’nde 600’den fazla unsur bulunmaktadır.
2023’te listeye eklenen bazı “unsurlara” bir göz atalım:
Bangladeş’te rikşa ve rikşa boyama, el yapımı birkaç zanaatkâr tarafından yapılan, parlak çiçek desenleri, doğal görüntüler, kuşlar ve hayvanlar, tarihi olayların yaratıcı görüntüleri, masallar, ulusal kahramanlar, film yıldızları ve metinlerle boyanmış bir rikşa geleneğidir.
Litvanya’da Sodai kamış bahçesi yapımı, tahıl saplarından yapılan asılı süslerdir. Bu uygulama, kamışları işleyerek farklı boyutlarda geometrik yapılar oluşturmayı içerir. Ardından yapılar verimlilik ve bolluğu simgeleyen detaylarla süslenir. Sodai bahçelerinin evrenin desenlerini yansıttığına ve iyilik ve ruhsal bağlamda birleştiğine inanılmaktadır.
Irak’ta geleneksel zanaatkârlık ve Al-Mudhif inşaat sanatı, Irak’ın güneydeki bataklıklarda doğal olarak yetişen kamışlar ve papirüslerden inşa edilen kemerli bir binadır.
Bu yıl toplam 55 farklı unsur, “yaşayan miras” listesine dahil edilmiştir. Bu unsurlar arasında rikşa, kamış bahçesi yapımı, al-Mudhif inşaatı, mevsimsel sığır sürme, dabke dansı, polonez dansı, Hovardacılık geleneği, mahadra, Lunda Kokwe halkının Sona çizimleri, Aydınlatma sanatı, Xidho, al-Manouche bulunmaktadır.
Bu unsurlar, kültürel mirasın çeşitliliğini ve zenginliğini temsil etmekte ve gelecek nesillere aktarılması gereken önemli değerler taşımaktadır. Böylesi bir güvence altına alma çabası, kültürel etkileşim, evrensel insan hakları, sosyal adalet, küresel barış ve şiddetsizlik için de önemli bir adımdır. Kültürel mirasın tanıtılması ve korunması, kültürler arası anlayışın artırılmasına, toplumlar arasında etkileşimin ve iş birliğinin artırılmasına da katkı sağlamaktadır. UNESCO, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması İçin Hükümetler Arası Komitesi’nin 2023 toplantısının sonuçlarını ilan ederek, kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılmasına yönelik çalışmalarına önemli bir öncüllük etmiştir. Bu sayede, dünya mirası, gelecekteki kuşaklara korunarak, kültürler arası diyalogun geliştirilmesi, kültürel çeşitliliğin korunması ve toplumların yaşanabilirliğinin sağlanmasını hedeflemektedir. Bu çerçevede, kültür mirasının korunması ve gelecek nesillere aktarılmasının, toplumların dünya çapında barış ve iş birliği içerisinde birlikte var olmasına katkı sağlayacağı önemli bir gerçektir.
Kaynak
