İsrail’den Suudi Arabistan’a şartlı F-35 onayı
İsrail, ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 tedarikine karşı çıkmadığını ancak sürecin iki ülke arasındaki ilişkilerin tamamen normalleşmesine bağlı olması gerektiğini bildirdi. İsrailli yetkililer, bu talebin önceki temaslarda ABD yönetimlerine iletildiğini açıkladı.
İki İsrailli yetkili, Suudi Arabistan’a F-35 tedarikinin koşullu olması gerektiğini belirtti. Bir yetkili, “Suudi Arabistan’a F-35 tedarikinin, Suudi Arabistan’ın İsrail ile ilişkilerini normalleştirmesine bağlı olması gerektiğini Trump yönetimine bildirdik.” dedi. Aynı yetkili, ABD’nin bu tedariki diplomatik faydalar sağlanmadan gerçekleştirmesinin “yanlış ve verimsiz” olacağını ifade etti.
İkinci bir İsrailli yetkili ise Türkiye’ye yönelik tutum ile Suudi Arabistan’a yönelik yaklaşım arasındaki farkı vurguladı. Yetkili, “Türkiye’ye F-35 tedarikine yönelik güçlü karşıtlığımızın aksine, Suudi Arabistan’a böyle silah sistemlerinin tedariki bizi o kadar endişelendirmiyor; eğer bu durum Abraham Anlaşmaları çerçevesinde Birleşik Arap Emirlikleri’nde olduğu gibi bölgesel güvenlik iş birliğinin bir parçası ise.” ifadelerini kullandı.
F-35 sürecinin bölgesel etkileri
İsrail, bölgede F-35 savaş uçaklarına sahip olan tek ülke olmaya devam ediyor. ABD’nin Suudi Arabistan’a gelişmiş stealth savaş uçakları ve diğer silah sistemlerini tedarik etme sürecinin çok yakın olduğu ifade ediliyor. ABD Başkanı da daha önce bu konuya değinmişti.
18 Kasım’da Suudi Arabistan Prensi Muhammed bin Selman’ın Beyaz Saray’da Başkan Trump ile bir görüşme gerçekleştirmesi bekleniyor. Görüşmenin ana gündem maddelerinin F-35’ler, ABD-Suudi Arabistan güvenlik anlaşması ve İsrail ile olası normalleşme olacağı belirtiliyor.
İsrail’in güvenlik garantisi beklentileri
Suudi Arabistan’ın F-35 tedarik etmesinin bölgedeki güç dengelerini etkilemesi ve İsrail’in nitelikli askeri üstünlüğü üzerinde sonuçlar doğurması bekleniyor. İsrail’in bu üstünlüğü, ABD tarafından desteklenen ve 2008’de yasalaşan düzenlemeler çerçevesinde korunuyor.
İsrail, 2020’deki Abraham Anlaşmaları kapsamında Birleşik Arap Emirlikleri’nin F-35 tedarikini bazı güvenlik garantileri karşılığında onay vermişti, ancak süreç, Biden yönetiminin uçakların kullanımına yönelik sınırlamalar talep etmesi nedeniyle ilerlememişti.
İsrail, Suudi Arabistan ile yapılacak olası bir anlaşmada ABD’den benzer güvenlik garantileri talep edecek. En önemli endişelerden biri ise Suudi Arabistan’ın İsrail’e, Birleşik Arap Emirlikleri’nden daha yakın konumda bulunması. Bu nedenle uçakların ülkenin batısındaki, İsrail’e yakın hava üslerine konuşlandırılmaması yönünde taleplerin gündeme gelebileceği değerlendiriliyor.
Kaynak: SavunmaSanayiST.com / axios
 
