Osmanlı’da Yılbaşı Kutlamaları: Nahıl Ağacı Yılbaşı Ağacının Atası mı? – Detay Haber
Osmanlı İmparatorluğu’nda Yeni Yılda Ağaç Süsleme Geleneği Yokmuş
Sosyal medya platformu yeni bir tartışmaya sahne oldu. Tartışmalar, Osmanlı İmparatorluğu’nun yeni yıl kutlamalarına odaklandı. Eleştirilere cevap verenler, nahıl ağaçlarını örnek gösterdi ve "Türkler uzun yıllardır yeni yılı kutluyor" şeklinde iddialarda bulundu. CNN TÜRK’e konuşan Sanat Tarihçisi Habibe Bektaşoğlu, "Osmanlı İmparatorluğu’nda yeni yıl kutlamalarında böyle bir ağaç süsleme geleneği bulunmamakla birlikte, 1 Ocak tarihinde de yeni yıl kutlamaları gerçekleştirilmiyordu" dedi.
"Bunlar Yılbaşı Değil, Şenlikte Kurulan Nahıl Ağacı"
Nahıl ağaçlarının aslında yılbaşı ağaçlarının atası olduğu söylentileri bulunsa da, bu iddia tarihçilere göre yanlış bilinmektedir. Sanat Tarihçisi Habibe Bektaşoğlu, "Nahıl ağaçlarını gördüğümüzde aklımıza Osmanlı’da yılbaşı kutlamaları gelmemeli, çünkü nahıl ağaçları genellikle şenlik kutlamaları için kullanılmaktadır. Bu ağaçlar, şenliğin habercisi olarak padişahın çocuklarının sünnet törenlerini veya kızlarının düğünlerini simgeler. Bu ağaçlar, ailelerin gücünü ve bereketini temsil eden sembollerle süslenmiştir" şeklinde konuştu.
Nahıl Ağacı Osmanlı’da Güç Sembolüydü
Nahıl ağaçları, Friglerden Anadolu medeniyetlerine kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Arapçada ‘nahıl’ kelimesi ‘hurma’ anlamına gelir ve hurma bereketin sembolü olarak kabul edilir. Bu nedenle nahıl ağaçları, Osmanlı İmparatorluğu döneminde iktidarın bir sembolü olarak kabul edilmiştir. Sanat Tarihçisi Habibe Bektaşoğlu, "Bu ağaçlar bazen konakların yıkılmasına, evlerin yıkılmasına yol açacak kadar büyük ve değerli olmuştur. Halka iktidarın gücünü ve bereketini göstermek amacıyla kullanılan bu ağaçlar, Osmanlı sokaklarını süslemiştir" ifadelerini kullandı.
"60 Bin Parçadan Oluşuyordu"
Osmanlı İmparatorluğu’nda nahıl ağaçlarının kurulmasının nedeni, yeni yıl değil, imparatorluktaki önemli kutlamalardır. Habibe Bektaşoğlu, "Osmanlı padişahlarının çocuklarının düğün veya sünnet törenlerinde kullanılan nahıl ağaçları, sembolik tasarımlar içermektedir ve bu ağaçlar oldukça pahalıdır. Bir köşk parası ödenir ve yaklaşık 60 bin parça tasarım kullanılır. Bu ağaçlar, 1720 şenliklerinde Sultan III. Ahmet’in oğulları için yaptırılmıştır. Bu şenlikte dört çocuğunun sünneti gerçekleştirilirken, kızlarının düğünleri de kutlanmıştır. Bu ağaçlar, halka iktidarın ve bereketin sembolü olarak gösterilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nda ağaç süsleme geleneği bulunmamaktadır. Bu geleneğe ait ağaçları gördüğümüzde bunların şenlik ağaçları olduğunu akılda tutmalıyız" dedi.
Nahıl Ağaçlarındaki Süslemeler Gelir Seviyesine Göre Değişmiş
Nahıl ağaçlarındaki süslemelerin gelir seviyesine göre değiştiğini belirten Habibe Bektaşoğlu, "Anadolu’da en fazla Kayseri, Konya ve Kapadokya’da bu tür örnekler görülmektedir. Anadolu’da bu şenliklerde kullanılan ağaçlar, imparatorluk gösterilerinde ayrı, halkın gözünde ayrı görülmüştür. Yani halkın 25 metrelik devasa ve değerli süslemelere sahip ağaçları yaptırması mümkün değildir. Bu nedenle Anadolu’da insanlar daha sade süslemeler yapmış ve nahıl ağaçları adı altında geleneği yaşatmışlardır. Hatta Suha Arın’ın belgeseli olan ‘Erciyes’in Gölgesinde’nde nahıl ağaçlarının kullanıldığı ve onlara şiirler yazıldığı görülmektedir. Bazı düğünlerde hala bu ağaçların sembolik görüntüleri yapılarak gelin evinden çıkarıldığını görebiliriz" şeklinde konuştu.
"Parçalar Halinde Yapıldığından Tarihi Örneği Yok"
Geçmişten günümüze doğru ulaşan bir örneğin olmadığını belirten Habibe Bektaşoğlu, "Çünkü bu ağaçlar toplama şeklinde yapılır. 60 bin parçadan oluşan tasarımların yan yana gelmesi mümkün değildir ve günümüze ulaşması imkansızdır. Ancak bazı kuruluşlar bu geleneği yaşatmak adına nahıl ağaçları tasarlamakta ve çeşitli etkinliklerde sergilemektedir. Kadın kuruluşları da nahıl ağaçlarını yaşatmak adına farklı konseptlerde tasarımlar yapmaktadır" ifadelerini kullandı.
Ancak Bu Yeni Ağaçların Kurulmasına Engel Olmamış
Otel Banket Sorumlusu Zeynep Özsomer ise, "Bu ağaçlar ilk olarak Dünya Günü’nde kurulmaya başlanmıştır. İstanbul ve Mudurnu olmak üzere nahıl ağacının üzerinde hediyelikler, meyveler, lokum paketleri gibi şeyler konularak Osmanlı geleneği olan nahıl ağacı taklit edilmektedir. Bu örnekler yabancı misafirlerin dikkatini çekmekte ve geleneğin anlamını anlamalarına yardımcı olmaktadır" dedi.
Peki, Böyle Bir Geleneğin Varsayıldığı Gerçeği Bize Nasıl Miras Kaldı?
Sanat Tarihçisi Habibe Bektaşoğlu, "Osmanlı resim sanatında sünnet kutlamaları özelinde nahıl ağaçlarını 1582-1720 arası şenliklerine ait bulmaktayız. Bu şenliklerde özellikle Sultanahmet Meydanı ve Okmeydanı’na giden yol boyunca nahıl ağaçlarının taşındığını görmekteyiz" şeklinde konuştu.
Bu haber
bu kaynaktan alınarak ACM Cyprus yeni teknolojiler çalışması kapsamında, OpenAI – ChatGPT tarafından yeniden yazılmıştır. Geleceği yeniden şekillendirebilmek için yorumlarınızı bekliyoruz.
