Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır: Makine ihracatı 28 milyar doları geçti

Bakan Kacır, İstanbul’da Türkiye Makine Federasyonu Makine Zirvesi’ne katıldı. Burada yaptığı konuşmada Türkiye’nin son 23 yılda üretim, sanayi ve teknoloji alanlarında yaşadığı büyük dönüşümü anlatarak, makine sektörünün ülkenin kalkınmasındaki stratejik rolüne dikkati çekti.

Bakan Kacır, konuşmasında şu ifadelere yer verdi:

EN FAZLA ÇEŞİDİ EN FAZLA ÜLKEYE İHRAÇ EDİYORUZ

Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, son 23 yılda Türkiye’yi üretimde, sanayide ve teknoloji geliştirmede ileri seviyelere taşıdık. Organize sanayi bölgelerinden teknoparklara, Ar-Ge ve tasarım merkezlerinden girişim ekosistemine kadar pek çok alanda hayata geçirdiğimiz yatırımlarla; ülkemizi sadece bölgesinde değil çok daha geniş bir coğrafyada güvenilir bir üretim ve teknoloji üssü haline getirdik. Nihayetinde 23 yıl önce 36 milyar dolar olan yıllık ürün ihracatımız, bugün 270 milyar doları aştı. Sanayi katma değerimiz 41 milyar dolardan 219 milyar dolara yükseldi. Türkiye artık Çin’den sonra, Avrupa ortasına kadar uzanan geniş kuşakta, en fazla çeşit ürünü rekabetçi şekilde en fazla ülkeye ihraç edebilen ülkedir. Elde ettiğimiz bu başarıları daha da müstesna kılan; yeni bir dünya düzeninin kurulduğu, tedarik zincirlerinin kırıldığı, korumacılığın yükseldiği, küresel belirsizliklerin arttığı bir dönemde bu başarıları yakalamış olmamızdır.

GÜÇLÜ SANAYİ, GÜÇLÜ TÜRKİYE

İçinde bulunduğumuz bu çalkantılı dönemin küresel ölçekteki derin etkilerini anlamak için Avrupa’nın durumuna bakmak yeterlidir. Sanayi üretim endeksi pandemi öncesi döneme göre Almanya’da yüzde 12,4, İtalya’da yüzde 5,5, Fransa’da yüzde 2,8 daha aşağıda seyrediyor. Türkiye’nin ise aynı dönemde sanayi üretimini yüzde 27,5 oranında artırmış olması; ekonomimizin dayanıklılığını ve üretim altyapımızın gücünü ortaya koyuyor. Avrupa Birliği’nin küresel imalat sanayi katma değerindeki payı 2004’de %25 idi. Şimdilerde bu oran ancak %15. Türkiye ise payını binde 7’den %1,33’e yükseltti. Bu başarıları; “güçlü sanayi, güçlü Türkiye” vizyonumuzu sahiplenen, üreten, geliştiren, yeniliğe cesaret eden girişimcilerimiz, sanayicilerimiz, mühendislerimiz ve emekçilerimizin alın ve akıl teriyle elde ettik.

MAKİNE SEKTÖRÜMÜZ ÜRETİM ALTYAPIMIZI İLERİYE TAŞIYOR

Demir–çelikten otomotive, savunma sanayinden kimyaya; gıdadan tekstile tüm sektörlerimizin rekabetçiliğine çarpan etkisi yaratan; fabrikalar yapan fabrikalar kimliğine sahip makine imalat sanayimiz, ülkemizin kalkınma yolculuğunda stratejik bir role sahip. 57 bini aşkın girişimde 500 binden fazla vatandaşımıza istihdam sağlayan makine sektörümüz; gerek üretim kapasitesi ve ürün kalitesiyle, gerekse de teknolojik yetkinliği, ihracat performansı ve yerlilik oranıyla son yıllarda üretim altyapımızı ileriye taşıyor. Geçtiğimiz yıl 28 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştiren sektörümüz; yüksek katma değerli ve teknoloji yoğun ürünleriyle, Türkiye’nin ihracat sepetini nitelik bakımından zenginleştiriyor, küresel pazarlardaki konumumuzu güçlendiriyor.

MAKİNE SEKTÖRÜMÜZÜN HER DAİM YANINDAYIZ

2002 yılında ancak 2 milyar dolar düzeyinde makine ihracatımız vardı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak; bu başarıların kalıcı ve sürdürülebilir olması, makine sektörümüzün küresel ligde zirveye oynaması vizyonuyla, sektörümüzün her daim yanında olmayı en temel vazifemiz olarak görüyoruz. Makine sektörünün önünü açacak uygulamaları, yüksek katma değerli ve teknoloji odaklı üretimi teşvik edecek yeni nesil destek ve teşvik mekanizmalarını kararlılıkla devreye alıyoruz.

DESTEK VE TEŞVİK MEKANİZMALARI ARTIYOR

Teknoloji Hamlesi Programımız kapsamında; servo motorlar, CNC tezgâhları, ileri lazer sistemleri ve akıllı üretim hatları gibi kritik teknolojilerde ülkemizin yetkinliğini artıran, toplam yatırım büyüklüğü 41 milyar lirayı aşan 59 projeye Ar-Ge’den seri üretime uçtan uca destek veriyoruz. Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programımızla sektörümüzde gerçekleştirilen yatırımlara uygun koşullarda finansman sağlıyoruz. Merkez Bankamızın 500 milyar lira kaynak tahsis ettiği program sanayicilerimizden teveccüh görüyor. Program kapsamında; çeşitli sektörlerin ihtiyaç duyduğu makinelerin Türkiye’de üretimine yönelik 4 projeye destek kararı aldık. Ülkemizi yeni teknoloji yatırımlarının adresi kılacak, tarihimizin en büyük ölçekli teşvik programı HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı’nı ilan ettik. Makine sektörümüze ivme kazandıracak bu programla, yatırımcılarımıza proje bazlı yatırım teşviklerin yanında pazar geliştirme destekleri, cazip koşullarda finansman ve uygun yatırım alanları sunuyoruz.

YERLİ MAKİNE ÜRETİCİLERİMİZİ KORUDUK

Sayın Cumhurbaşkanımızın onayıyla yürürlüğe giren yeni teşvik sistemiyle de sektörümüzde gerçekleştirilen yatırımlara sağladığımız destekleri etkin şekilde artırdık. Aynı zamanda genel teşvik sistemini sonlandırarak teşvik sistemine dahil etmediğimiz sektörlere ve ürünlere yönelik yatırımlarda kullanılan makine ve teçhizatın gümrük vergisi muafiyetini kaldırdık. Yerli makine üreticilerimizi koruduk. Sektörümüzün uluslararası pazarlara erişimini hızlandıracak, üreticimizin önünü açacak geniş kapsamlı mevzuat düzenlemelerini hayata geçiriyoruz.

2026’DA YENİ YERLİ MALI TEBLİĞİ YÜRÜRLÜĞE GİRECEK

Kamu alımlarını sektörümüz için kaldıraç haline getiren, yerli makine üreticimize rekabet avantajı sağlayan yeni Yerli Malı Tebliğimizi yayımladık. 2026 başından itibaren yeni Yerli Malı Tebliğimiz yürürlüğe girecek. Üreticilerimizin AB pazarına tam rekabetçi girişini kolaylaştırmak üzere mevzuatımızda klima santrallerinden, soğutma gruplarına, pompalardan kazanlara kadar geniş bir ürün grubunda enerji verimliliği ve çevresel performans kriterlerini AB Eko-Tasarım Direktifleri’yle tam uyumlu şekilde güncelledik. Türk sanayiinin yüksek teknoloji odaklı sürdürülebilir büyümesini sağlayacak teşvikleri, stratejik programları hayata geçirmeye devam edeceğiz.

YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜ BUGÜN YAKALAYANLAR YARININ KAZANANI OLUYOR

Makine sektöründeki küresel trendleri yakinen takip ediyoruz. Günümüz dünyasında; sürdürülebilir, döngüsel ve yüksek katma değerli üretim, çevre hassasiyetinin yanı sıra rekabetin de ana unsuru haline geldi. Yeşil ve dijital dönüşümü bugün yakalayanlar yarının kazananı oluyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak biz de işletmelerimizin, üreticilerimizin ikiz dönüşüm yolculuğunda ihtiyaç duydukları yol haritasını destek ve teşvik programlarımızla kendilerine sunuyoruz. Bakanlığımızın ikiz dönüşümü yalnızca teşvik eden bir aktör değil; aynı zamanda bu yolculukta sanayimize rehberlik eden bir paydaş olarak konumlandırıldığı Yeşil ve Dijital Dönüşüm Destek Programlarını hayata geçirdik.

YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM DESTEK PROGRAMLARI

Dünya Bankası iş birliği ile yürüttüğümüz yeşil dönüşüm projeleri ile 1 milyar doların üzerinde finansmanı sanayicilerimize, KOBİ’lerimize ve yeşil teknoloji girişimlerine kazandırdık. ‘Türkiye Sanayi Karbonsuzlaştırma Yatırım Platformu’yla, sanayimizin yeşil dönüşüm yatırımlarına 2030 yılına kadar 5 milyar avroluk uluslararası finansman sağlamak üzere IBRD ve diğer uluslararası finansman kuruluşlarıyla iş birliğini harekete geçirdik. Model fabrikalarımızla, sanayicimizi ve emekçilerimizi, yalın üretim ve dijital dönüşümle tanıştırıyoruz. İlkini 2018 yılında Ankara’da faaliyete aldığımız Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezlerimizin, yani model fabrikalarımızın sayısını 11’e yükselttik. Verdiğimiz desteklerle, eğitimlerle firmalarımızı sanayinin dijitalleşme yolculuğuna hazırladık.

MAKİNE SEKTÖRÜ BİZİM GÖZBEBEĞİ SEKTÖRLERİMİZ ARASINDA YER ALIYOR

Biz her daim çalışanın, üretenin, bu ülke için alın ve akıl teri dökenin yanında yer almayı süründüreceğiz. Daha büyük, daha güçlü müreffeh bir Türkiye tasavvurumuzda elini taşın altına koyan, gayret eden tüm müteşebbislerimizin yanında, yakınındayız. Sanayicilerimizle, üreticimizle yakın iş birliği içerisinde olarak bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da kendilerini destekleyeceğiz. Makine sektörü bizim gözbebeği sektörlerimiz arasında yer alıyor. Ülkemizi, yüksek teknolojili ve katma değerli üretimde dünyada hak ettiği konuma hep birlikte taşıyacağız. Sektörümüzü çok daha katma değer odaklı ve rekabetçi bir yapıya kavuşturmak adına tüm paydaşlarımızla eş güdüm içerisinde olmayı sürdüreceğiz. Bu doğrultuda atacağımız tüm adımlar, makine sektörümüzün hanesine yeni bir kazanım olarak eklenecektir.