Serum Nedir, Ne İşe Yarar? Serumun İçinde Ne Vardır, Hangi Durumlarda Takılır?

Serum Nedir?

Serum içeriğinde tuz bulunan ve gerekli durumlarda damarlardaki kan içerisinde bulunan sıvı-elektrolit dengesine katkı sağlamak için kullanılan bir çeşit tuzlu çözelti olma özelliği taşımaktadır. Günümüzde hastanelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Serum sanılanın aksine hastalık durumlarında kişilerin iyileşmesine etki eden özel ilaçlı bir karışım değildir.

Serum Ne İşe Yarar?

Serum esasında bir tür tuzlu su karışımıdır. Pek çok kişinin sandığı gibi hastalık durumlarında sihirli bir iyileştirici etkiye sahip değildir. Serum kullanımın en önemli ve tek amacı ise; damarlardaki kan içerisinde bulunan sıvı-elektrolit dengesine katkı sağlamak olmaktadır. Bu kapsamda 1 litre serumun içeriğinde %0.9 tuz bulunmaktadır. Bunun anlamı litre başına 154 milimol sodyum (Na) ve 154 milimol klor (Cl)) bulunduğudur. Kısaca serum; %99.1′ su olan bir tür tuzlu sudur.

Serumun İçinde Ne Vardır?

Serum içeriğinde %0.9 tuz bulunan yani litre başına 154 milimol sodyum (Na) ve 154 milimol klor (Cl)) bulundurmakta olup %99.1’i ise su olan bir tür tuzlu sudur. Serum’un hastanelerde en yaygın olarak kullanımı söz konusu olan tipi ise %0.9 oranında ve serumun litresi başına 9 gram tuz içeren bir nevi tuzlu su olmaktadır. Bir tür tuzlu su olan bu karışıma “izotonik salin” yahuıt “fizyolojik salin” gibi isimler verilmektedir.

Hangi Durumlarda Takılır?

İnsan vücudu, hücre adı verilen milyonlarca birimin bir araya gelmesinden oluşmaktadır. Her bir hücrenin içerisinde genel olarak su ve elektrolit adı verilen minerallerden meydana gelen hücre içi sıvısı vardır. Hücrelerin dışında da yine su ve bazı elektrolitlerden meydana gelmiş durumda olan ekstrasellüler sıvı (hücre dışı sıvısı) ismi verilen bir sıvı mevcuttur.

Ekstrasellüler sıvı, hücrelerin arasında bulunmakta olan ara sıvı ve damarlarda bulunan kanın sıvı kısmını oluşturan plazma olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Bir bireyin sağlıklı olabilmesi için bu sıvıları oluşturan su ve elektrolitlerin belirli bir dengede olması gereklidir. Sıvı-elektrolit kayıplarının söz konusu olduğu durumlarda tedaviyi hızlandırıcı olarak yahut GİS (gastro-intestinal sistem) ya da ağız yoluyla ile ilaç ya da besin alınamayan hallerde hastalara serum takılır.

Serum Nasıl Hazırlanır?

Hastanelerde yaygın olarak kullanımı söz konusu olan parenteral solüsyonlar şeklindeki serumlar, şişe yahut bir torba içinde ambalajlanmış haldedir. Doktorun kararı doğrultusunda serum hastaya tek başına yahut içine ilaç karıştırılarak verilebilmektedir. Her iki şekilde de aseptik tekniğe uygun olarak hazırlanmasının gerekliliği söz konusudur.

Sterilizasyonu korumak amacıyla serum şişesi yahut torbasının ağzında bulunmakta olan, set takılacak olan bölüme kesinlikle el ile dokunulmaz. Serumun içine ilaç karıştırılmasının gerekli olduğu hallerde enjektörün iğnesi ile özel kısımdan serum içerisine ilaç verilir ve sıvı hafifçe alt üst edilerek verilmiş olan ilacın sıvı ile iyice karışması sağlanır.

Ameliyattan Önce Neden Serum Takılır?

Ameliyat öncesinde damara yerleştirilen plastik bir kanül vasıtasıyla hastaya serum takılır. Anestezik ilaçlar bu damar yolu vasıtasıyla hastaya verilir. Böylece ameliyattan önce ve ameliyat esnasında hastanın sıvı ve elektrolit ihtiyacının karşılanması sağlanır.

Yine ameliyat esnasında ortaya çıkan yaşamsal bulgularda oluşabilecek farklılıkların tedavisinde kullanılacak olan ilaçlar, vücuda seruma karıştırılarak verilir. Ameliyat sonrasında ise serum vasıtasıyla ağrı kesiciler, kusma ve bulantıyı önleyici etki gösterecek ilaçlar, hasta ağızdan gıda alabilecek hale gelene kadar serum içerisinde damar yoluyla verilir.