Türk Zırhlılarının İhracatı: Romanya İhalesi

Ahmet Alemdar

Otokar, Romanya’nın binden fazla aracın tedarikini kapsayan zırhlı araç ihalesinde sona kaldı. İhalenin toplam bedelinin, 1 milyar doları geçeceği öngörülüyor. Otokar’ın son dönemdeki ihracat başarısını hem savunma sanayiimiz hem de daha spesifik kara araçları sektörümüzün istikrarlı gelişiminin bir örneği olarak görebiliriz. Türk savunma sanayiinin yıllara sari gelişimine baktığımızda birçok parametrenin işlediğini görüyoruz. Bahse konu parametreler kara araçları sektöründe de paralel olarak gözlenmektedir. Güvenlik güçlerimizin ihtiyaçları doğrultusunda hayata geçirilen projelerin ihracatla taçlandığı, elde edilen gelirin yeni projelere kaynak olarak aktarıldığı ve döngünün sağlıklı bir şekilde yönetilmeye çalıştığı bir süreçten bahsediyoruz. Otokar’dan FNSS’ye, Katmerciler’den Nurol Makina’ya kadar Türk kara aracı üreticilerinin önemli ihracat başarılarını konuşurken benzer yaklaşımların başarıyı getirdiği görülüyor. Burada örnek vaka olarak Romanya’ya potansiyel ihracatı ele almak istiyorum.

Türk Zırhlılarının İhracatı: Romanya İhalesi çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 20’nci sayısında.

Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Güçlü Aday Olarak Başlamıştı

Romanya son dönemde savunma ve güvenlik harcamalarını önemli ölçüde arttırdı. Hava savunma füze sistemlerinden, obüslere ve çeşitli taktik tekerlekli araçlara kadar çeşitli ihalelere çıktılar. Türkiye ile Romanya’nın yine son dönemde gelişen ve çok taraflı ilişkileri dikkat çekiyor. Yakın zaman önce iki ülke arasında askeri çerçeve anlaşması imzalandı. NATO misyonu kapsamında Türk F-16 savaş uçakları Romanya’da görev yaptı. Romanya Savunma Bakanı, Türkiye için “en önemli stratejik ortaklarımızdan biri” demişti. İkili ilişki düzeyinin pozitif yönlü ivme kazandığı bir ortam mevcut. Türk savunma sanayii firmaları da Romanya’nın ihalelerinde yarışıyordu. Bunlardan birisi, en geniş kapsamlılarından aynı zamanda zırhlı araç ihalesiydi. Romanya ordusunun 9 farklı konfigürasyonda 1059 adet 4×4 zırhlı araç alımı söz konusu; 9 farklı konfigürasyon komuta kontrol aracından ambulansa, silah kuleli muharip araçtan personel taşıyıcıya kadar çeşitli rolleri kapsıyor. Her konfigürasyon spesifik amaca hizmet ediyor. Ordunun ihtiyacı olan 1059 araçlık gücü tek şasi altında / araç özelinde toplamak ise lojistik ve bakım konularında oldukça önemlidir; idamede kolaylık ve ekonomik kazanımlar sağlıyor.

Bahse konu ihalede öne çıkan konu ise Romanya yerel üretim şartı istiyordu. Hem teknoloji kazanımı hem de ülke ekonomisine katkıyı esas alan bu yaklaşım sıkça uluslararası ihalelerde rastlanan bir durumdur. İhale sonucu üzerinde de oldukça etkili olan bu yaklaşımla en azından çeşitli bileşenleri üretebilecek alt yapı & kabiliyetlerin ülkeye kazandırılması arzulanır. 1059 adetlik alımda elbette oldukça mantıklı görülebilecek bir durumdur. Otokar ise Cobra zırhlısını dünyanın dört bir yanına ihraç etmiş durumda. Kullanıcının isterlerine göre konfigüre ettiği araçlar başarıyla görev yapıyor. Otokar, Romanya’nın istediği 9 konfigürasyonda aracı üretmiş ve bunları sahada ispatlamış durumda. Aynı zamanda Romanya’nın yerel üretim şartını da yerine getirebilecek durumdadır. Bu noktada hem muharebe sahsında kendini ispatlamış ürünlere sahip olmak hem de ihale şartlarını geçmişte örnek projelerle karşılayabilecek olmak Otokar açısından önemli referans & artılardır. İhalede önemli uluslararası rakipler vardı. ABD’den ve Fransa’dan kara araçları sektöründe etkin firmalar ihalenin öncel safhalarında yer alıyordu. Süreçte ise yerel üretim şartı, teknik isterleri ve finansal konular gündeme geldi. Nihayetinde Otokar’ın tek teklif veren katılımcı olduğu açıklandı. Cobra zırhlısı kendini sahada kanıtlamış, Otokar ise yerel üretim ve finansal konularda gerekli adımları atıp ihalede teklif verdi ve şimdi olumlu sonuçlanmasını bekliyoruz.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi. Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı