Umman Jaguar’ları Hindistan filosunu ayakta tutacak

Hindistan, Jaguar savaş uçağı filosunu idame ettirmek için Umman’ın emekliye ayırdığı uçakları tedarik ediyor.

Hindistan Hava Kuvvetleri, mevcut Jaguar filosunu desteklemeye yönelik idame odaklı bir tedbir kapsamında, daha önce Umman Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından işletilen ve emekliye ayrılan SEPECAT Jaguar savaş uçaklarını teslim alacak. Scramble tarafından yapılan habere göre bu uçaklar, uçuş operasyonları için restore edilmek yerine, parçalanarak yedek parça kaynağı olarak kullanılmak üzere tedarik ediliyor. Bu noktada söz konusu hamle, üretimi on yıllar önce durmuş bir uçak tipinin bakımını sürdürmenin getirdiği operasyonel zorlukları yansıtıyor.

Umman tarafından işletilen Jaguar filosu, başlangıçta taarruz ve eğitim görevlerini yerine getirmek üzere zaman içinde tedarik edilen 27 uçaktan oluşuyordu. Bu toplam sayı, 20 adet tek koltuklu Jaguar SO1 ve 5 adet çift koltuklu Jaguar BO2 eğitim uçağını içeriyordu. Ayrıca 2 adet eski Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) uçağı da sonradan zayiat yedeği olarak envantere dahil edilmişti.

Umman’a Jaguar teslimatları Mart 1977’de başladı ve bu da filoyu, bu tipin ilk ihracat kullanıcılarından biri haline getirdi. Onlarca yıllık hizmet süresi boyunca uçaklar, önemli miktarda uçuş saati ve operasyonel yıpranma kaydetti. Operasyonel son 4 Umman Jaguarı ise, 6 Ağustos 2014 tarihinde resmen emekli edildi ve kalan gövdeler bu tarihten itibaren elden çıkarma, depolama veya yedek parça kaynağı olarak kullanım için aday haline geldi.

Army Recognition tarafından yapılan habere göre Umman’ın hizmet ömrü boyunca çeşitli kazalarda 13 Jaguar kaybettiği bilinmektedir. Bu durum, emeklilik dönemine kadar kalan bütün haldeki gövde sayısını önemli ölçüde azaltmıştır. En az 6 uçağın tamamen kırıma uğradığı ve hem gövde hem de bileşen kaynağı olma potansiyelini yitirdiği doğrulanmıştır. Diğer kayıpların ise, ciddi hasar sonrası hizmet dışı bırakılan ve uçuş kariyeri sona eren, ancak tüm bileşenleri kullanılamaz hale gelmemiş uçakları kapsadığı aktarılmaktadır. Bu ayrım, bir parça kurtarma çalışmasına gerçekçi olarak kaç uçağın katkıda bulunabileceğini değerlendirirken önem taşımaktadır.

Bu çerçevede, “20’den fazla” Jaguar transferine yapılan atıflar, sağlam uçak sayısından ziyade kümülatif yedek parça değeri açısından değerlendirilmelidir. İdame amaçları doğrultusunda birincil ilgi alanı; yenileştirilip tekrar kullanılabilecek motorlar, yapısal elemanlar, aviyonik bileşenler ve diğer alt montaj parçaları olarak öne çıkmaktadır.

Uçabilir durumda olmayan veya kaza geçirmiş uçaklar bile söküldüklerinde kullanılabilir parçalar sağlayabilmektedir. Sonuç olarak basına yansıyan rakamlar, karşılık gelen sayıda tam uçak gövdesinin fiziksel teslimatından ziyade, parça desteğinin ölçeğini yansıtmaktadır. Dolayısıyla Umman Jaguarlarının “sökülmesi”, halihazırda hizmette olan uçakların operasyonel rolünü veya konfigürasyonunu değiştirmekten ziyade, Hindistan’daki yenileştirme ve ağır bakım süreçlerini beslemeyi amaçlamaktadır.

İlgili Olarak

Hindistan’ın yerli fırlatma koltuğunun testleri sürüyor

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi.  Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.