Yerli ramjet itki sistemlerinin testleri devam ediyor

DeltaV Uzay Teknolojileri tarafından geliştirilen özgün ramjet motoru, gerçekleştirilen testte havada ateşlendi.

Savunma Sanayii Başkanlığı’nın destekleriyle DeltaV Uzay Teknolojileri tarafından geliştirilen özgün ramjet motoru, gerçekleştirilen testte havada ateşlendi. İlgili gelişmeyi resmi NSosyal hesabından duyuran Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün, “Yerli imkânlarla geliştirilen ramjet itki sistemlerinin testlerine devam ediyoruz:

• Yüksek hızlı, hava solumalı itki teknolojilerinde yeni bir eşik aşılması,
• Geleceğin sesüstü uçuş platformlarına giden yolda stratejik bir kilometre taşı oluşturması bakımından büyük önem taşımaktadır.” ifadelerini kullandı.

Değerlendirmelerine ek olarak Görgün, “DeltaV Uzay Teknolojileri A.Ş. ile Savunma Sanayii Başkanlığımız koordinasyonunda yürütülen çalışmalar; ülkemizin kritik teknolojilerde tam bağımsızlık vizyonuna değerli katkılar sunmaya devam ediyor.” açıklamalarında da bulundu.

Ramjet nedir?

Hava solumalı jet motoru sınıfında yer alan Ramjet, geleneksel havacılık motorlarından ayrılan özgün mimarisiyle dikkat çekmektedir. Klasik turbojet motorların aksine Ramjet motorları, kompresör, türbin veya mil gibi herhangi bir döner (hareketli) parça barındırmamaktadır.

Bu motor teknolojisinin çalışma prensibi, mekanik sıkıştırma yerine aerodinamik geometriye ve yüksek hıza dayanır. Motorun çalışabilmesi için gerekli olan hava basıncı, aracın yüksek sürati sayesinde havanın motor girişinden içeriye doğal akışıyla (ram basıncı) sağlanır. Sıkışarak ısınan hava, yanma odasında yakıtla buluşturulup ateşlenir ve oluşan itki, aracı süpersonik (sesüstü) hızlara ulaştırır.

Durgun halden çalışamayan ve devreye girebilmesi için belirli bir ilk hıza ihtiyaç duyan Ramjet motorları, özellikle Mach 3 ile Mach 6 arasındaki hızlarda sunduğu yüksek verimlilikle bilinmektedir. Oksijen ihtiyacını gövdesinde taşıdığı tanklardan değil, doğrudan atmosferden karşılaması ise bu motorlara klasik roket sistemlerine kıyasla daha hafif bir yapı ve çok daha uzun menzil avantajı kazandırmaktadır.

YAPI VE TASARIM

Ramjet motorları, klasik turbojetlerden farklı olarak kompresör, türbin ve mil gibi hareketli parçalar barındırmaz. Bu sade aerodinamik tasarım, motoru hem daha hafif hem de daha düşük maliyetli kılar; ayrıca bakım ihtiyacını önemli ölçüde azaltır.

ÇALIŞMA PRENSİBİ

Ramjet, gerekli hava basıncını mekanik fanlarla değil, aracın yüksek hızından doğan ram basıncı ile elde eder. Durgun hâlde itki üretemediği için belirli bir başlangıç hızına ihtiyaç duyar. Bu ilk hız genellikle roket destek motorları, turbojet/turbofan itki sistemi veya havadan bırakma gibi yöntemlerle sağlanır.

HIZ VE MENZİL

Ramjet motorları, tasarımına bağlı olarak genellikle Mach 3 – Mach 6 bandında en yüksek verimliliği sunar. Oksijeni gövdesinde taşımak yerine atmosferden aldığı için hava solumalı bir sistemdir; bu sayede benzer ölçekteki roket motorlarına kıyasla çok daha uzun menzil kapasitesine sahiptir.

STRATEJİK ÖNEM

Ramjet itkili bir füze, uçuşun büyük bölümünde sürekli itki üreterek yüksek hızını korur ve hedef bölgesine yaklaşırken enerjisini kaybetmez. Bu özellik, hedef uçak için “Kaçış Bölgesi Olmayan” (No Escape Zone) menzilini önemli ölçüde genişleterek yüksek bir angajman üstünlüğü sağlar.

İlgili Olarak

Hibrit itkili roket ile irtifa rekoru

Marmara Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü öğrencisi.  Uluslararası İlişkiler ve Savunma Sanayii araştırmacısı.