Yunanistan’ın Savunma Harcamalarındaki Artış: Güç Dengesini Yeniden Kurma Çabası

Olgun Yılmaz

Yunanistan, son yıllarda savunma sanayiine yaptığı büyük yatırımlarla dikkat çekmeye devam etmektedir. Yunanistan’ın savunma harcamalarındaki bu artış, bölgedeki jeopolitik gerilimler ve ulusal güvenlik ihtiyaçlarının bir gereksinimi olarak görülmektedir. Yunan hükümeti, özellikle Türkiye ile yaşanan gerilimlerin etkisiyle savunma sanayiisini güçlendirmeye ve silahlı kuvvetlerini modernize etmeye yönelik adımlar atmaktadır. Ege Denizi ve Doğu Akdeniz’deki deniz yetki alanları ve enerji kaynakları üzerindeki anlaşmazlıklar bu gerilimlerin başlarında yer almaktadır. Halihazırda Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşların başlamasından bu yana, AB üye devletleri arasında askeri harcamalarını arttırma eğilimi görülmektedir. Ancak Yunanistan’ın, Türkiye’nin bölgede oluşturduğu güç dengesini yakalama isteğiyle bu durum yıllar öncesinden başlamıştır.

Bu doğrultuda son yıllarda savunma harcamalarını ciddi şekilde arttıran Yunanistan, Türkiye ile olan askeri rekabetini güçlendirmeyi hedeflemektedir. Bunun sonucunda Yunanistan, Fransa’dan Rafale savaş uçakları ve Belharra (FDI) sınıfı fırkateynler için modernizasyon paketleri ve F-16 yükseltme kitleri gibi alımlar yapmaya devam etmekte ve Türkiye ile rekabetini canlı tutmaya çalışmaktadır. Bunların yanı sıra yalnızca yabancı ülkelerden silah satın almakla kalmayıp, aynı zamanda yerli savunma sanayiini de güçlendirmeye yönelik adımlar atmayı denemektedir. Nihayetinde kendi bağımsız savunma sanayisi ile ön plana çıkan Türkiye’nin bölgedeki askeri üstünlüğüne karşı koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Yunanistan, kendi askeri kabiliyetlerini artırmak amacıyla yerel üretimi teşvik etmekte ve de yabancı ortaklarla iş birliği yaparak yeni teknolojilerin transferini sağlamaya çalışmaktadır.

Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias’ın 2024 Nisan’ında yaptığı açıklamada hükümetin “Gündem 2030” kapsamında Silahlı Kuvvetlerin yeniden yapılandırılmasına yönelik planını özetleyerek savaş uçağı alımı, donanma filosunun güçlendirilmesi ve yerli savunma sanayinin otonom sistemler ve füze savunmasındaki rolünü vurgulamıştır. Yunan Silahlı Kuvvetleri için yeni bir gerçeklik yaratmaya çalışıyoruz diyen Dendias, amaçlarının kendi savunma sanayilerini güçlendirmek ve gelişmiş güç çarpanları üretiminde ilerlemek olduğunu birinci ağızdan belirtmektedir.

Yunanistan’ın Savunma Harcamalarındaki Artış: Güç Dengesini Yeniden Kurma Çabası çalışmasının tamamı Defence Turk Dergi 22′nci sayısında.

Çalışmanın tamamını buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.

Yunanistan’ın Artan Savunma Bütçesi

Yunan hükümetinin artarak giden savunma harcamaları, kamuoyunda sağlık ve eğitimin öncelik olmadığı gibi yorumlara yol açmıştır. Öyle ki ülkenin savunma harcamalarının AB ortalamasının neredeyse iki katı olduğunu belirten Yunan ENA Alternatif Politikalar Enstitüsü tarafından yapılan son çalışmada, verilerin dış ve iç güvenliğe daha fazla önem veren bir politikaya işaret ettiğini göstermektedir. Devlet bütçesine göre 2024 yılında teçhizat programlarının uygulanması ve genel olarak savunma harcamaları için ayrılan ödeneklerde bir artış daha olmuştur. Örnek vermek gerekirse, 2022 yılında Yunanistan’da askeri harcamalar 8.054 milyar euro, 2023 yılında bu sayı 6.224 milyar euro ve 2024 yılında savunmaya ayrılan miktar 7.126 euro olarak gerçekleşmiştir ki bu da ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının (GSYİH) yaklaşık %3’üne tekabül etmektedir. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO üyesi ülkelerin Gayri Safi Yurtiçi Hasılalarının (GSYİH) en az %2’sini savunma harcamalarına ayırmalarını istemektedir. Stoltenberg, bu talebi ilk olarak 2014 yılında Galler Zirvesi’nde dile getirmişti. Zirvede NATO üyeleri, 10 yıl içinde savunma harcamalarını GSYİH’lerinin %2’sine çıkarmayı taahhüt etmişlerdi. Ancak 2022 yılında, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının ardından Stoltenberg, bu hedefin daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğini yineledi.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Tarih Bölümü öğrencisi. Tarih, uluslararası ilişkiler ve savunma sanayii araştırmacısı